Misafir
Misafir
 | | Konu: Türk Süsleme Sanatları - Ahşap İşlemeciliği Ptsi Tem. 23, 2007 7:18 pm | |
| Anadolu'da
özellikle Selçuklular döneminde gelişerek orijinal bir üslup oluşturan
ahşap işçiliği, Beylikler döneminde de aynı geleneği sürdürmüş. Bu
dönemdeki sanatçılar bu konuda özgün bir çok eser vermiştir. Özellikle
ceviz, elma, armut, sedir, abanoz ve gül ağacından yapılan minber,
pencere, kapı, sütun başlıkları, kirişler, rahleler vb. günümüze kadar
ulaşan eşsiz eserlerdir.
Orta Asya kurgunlar ve Pazırık kazılarında ele geçen çeşitli
ahşap işler Türklerin uzun yıllar öncesinden beri ahşapla
ilgilendiklerini göstermiştir.
Osmanlı ağaç işçiliğinde bezeme
olarak rûmili kompozisyonlar ve sık sık çiçek motifleri kullanılmıştır.
Ağaç işçiliğinde kündekari (minberlerde), kafes (kirişlerde), ajur
(rahlelerde), boyama teknikleri (sütun başlıklarında), oyma (kapı ve
pencerelerde) kullanılan teknikler olarak önem kazanmıştır.
Oyma; kağıt, karton, ağaç, metal, taş, mermer vb. materyaller
üzerine çizilen bir motifin özel kesici araçlarla işlenerek
biçimlendirilmesidir. Oyma; kesme oyma, yüzey oymacılığı, heykel
oymacılığı gibi farklı tekniklerle yapılır. Çeşitli ağaç parçaları
üzerine aletlerle istenilen desenin kabartılarak oyulmasına "oyma" işi,
bunu yapan bireylere de "oymacı" denilmektedir.
Kırım'da yapılan incelemelerde özellikle Hansaray'ın bir çok
bölümünde ahşap işçiliğine, ahşap eserlerden oluşan yapıtlara
rastlanılmıştır.
Kayseri'de taş ve ahşap işlemeciliği
Kayseri'de Mimar Sinan'ın memleketi olarak mimaride olduğu
kadar taş ve ahşap oymacılığında da oldukça ileridir. Sinan'dan önce
1238 yılında Selçuklu hükümdarı I. Alaeddin Keykubat'ın karısı Mahperi
Hatun tarafından yaptırılan Hunat Camii ve Külliyesi'nin taş ve ahşap
işlemeciliği orijinal halini korumaktadır. Ortasındaki kubbesi ve
minaresi sonradan inşa edilen külliyenin doğu ve batısındaki tac
kapıları Selçuklu taş işçiliğinin en güzel örneklerindendir. Hunat
Camii Külliyesi sağlam kesme taş işçiliği ve kaleyi andıran
duvarlarıyla dikkati çeker. Kayseri
ili sınırları içerisinde yer alan Sultanhanı'nda da ayni üslubun
uygulandığı taş işçiliği görülür. Keza; İstasyon Caddesindeki Hacı
Kılıç Camii ve Medresesi ise II. Gıyaseddin Keyhüsrev'in oğlu İzzeddin
Keykavus zamanında 1249-1250 tarihinde yaptırılmış olup, birbirine
bitişik olan cami ve medresenin kapıları da tıpkı Hunat Hatun Külliyesinde olduğu gibi ayni ustaların elinden
çıkmışcasına aynı zarafettedir. 17.yüzyılda yapılan,Cumhuriyetin ilk
yıllarında tadilat edilen Güpgüpoğlu konağında da yüzlerce yıl önceki
desenlerin benzeri ağaç oyma bezemeler mevcuttur.
 Konya Mevlana Müzesi'nde sergilenen ahşap kapının yakından görünüşü
 -- |
|
