EZAN İŞİTİLDİĞİ ZAMAN NE
DENİR?
Adabınca okunmakta olan ezanı işiten kimse durup dinler.
(Müezzinle birlikte) ezan cümlelerini tekrar eder. Yalnız (Hayye alessalah) ve
(hayye alelfelah) sonra ( La havle vela kuvvete illa billah) ve sabah ezanında
( Essalatü Hayrün minennevm) cümlesinden sonra “ sadakte ve bererte “ (Doğru
Söyledin) veya ( Maşallah-Allah’ın dediği olur) der. Ezan bittikten sonra da
gerek müezzin ve gerek şu vesile duasını okurlar. “ Allahümme rabbe hazihid
daveti tammet. Vessalati kaimati. Ati seyyidana Muhammeden-il vesiylete ve
faziylete ve ashü makamen mahmüden ellezi veattehu. “
Meali: “ (
Ey bu kılınmak üzere olan ( namazın ve tam davetin(ezanın) gerçek sahibi olan
Allah’ım! Muhammed aleyhisselama ( şefaat gibi, her yerde) vesilelik salahiyeti
ve yüksek mertebeyi ver. Ve ona vaat ettiğin Mahmut(cennetteki güzel) makama
onu nail eyle.)
Namazın şart ve
rükünleri (ana temelleri) (1)
Namazın sahih olması için yirmiyedi şey şarttır.
1 – Hadesten ( abdestsizlikten, cünüplükten, hayız ve
nifastan) taharet.
2 - Vücut, elbise ve
namaz kılınacak yerin, namazın caiz olmasına mani olacak pislikten temizlenmiş
olması.Hatta en doğru görüşe göre ayakların ellerin dizlerin ve alnın
konulacağı yerlerin de temiz olması şarttır.(Ta ki yedi az üzerine yapılması
gereken secde temiz yer üzerine yapılmış olsun.)
3 – Avret yerlerinin örtülmesi.Yaka veya etekten (avret
yerlerinin) görünmesinde bir zarar yoktur.
4 – Kıbleye yönelmek. Mekke’de olup da Kabe’yi görenler için
farz olan, Kabe’nin kendisine, görmeyenler için Kabe cihetine yönelmektir.
5 – Namaz vaktinin girmesi.
6 – Vaktin girdiğine kanaat getirmek.
7 – Niyet etmek, (çünkü Allah rızası için yapılan ibadet
normal adetlerden ancak niyet sayesinde ayırt edilebilir.)
8 – Niyetin hemen arkasında tahrime (namaza duruş, iftitah)
tekbiri almak.
9- Tahrime (namaza duruş) tekbirini, ayakta ruku için
eğilmeden önce almak.
10- Niyeti, iftitah (namaza başlama) tekbirinden sonraya
bırakmamak.
11- İftitah kendisi işitecek derecede açıkça okumak.
12- Uyanın (Namaza niyet etmekle beraber) imama uymağa da
niyet etmesi.
13- (Niyet ederken hangi vaktin) farz (ve ne namazı)
olduğunu da belirtmek.
14- (Niyette, vitir, adak namazı gibi) vacip olan namazları
tayin etmek, (kesin şekilde belirtmek). Nafilelerde tayin şart değildir.
15- Nafilelerin gayrisi (farz ve vacip olan) namazları
ayakta kılmak.
16- Farz namazların ikişer rek’atında, Kur’andan bir ayet
olsun okumak. (Müekkede ve gayri müekkede) nafile namazların ve vitirin
rek’atlarında da okumak . (Şafii
mezhebinde Fatihanın tayin edildiği gibi) namazın sıhhati için (Hanefi
mezhebinde kıraatte) Kur’andan bir şey tayin edilmiş değildir.
17- Cemaat Kur’an okumaz. İmam açıktan okuduğu takdirde
dinler, gizli okuması halinde susar. Uyanın kıraat etmesi tahrimen mekruhtur.
18- Rukua varmak.
19- Secde etmek, secdede yerin katılığını bulmak ve alnını o
yere yerleştirmek . (Pamuk, saman,
pirinç, darı, keten tohumu gibi şeyler üzerine secde etmek, alnın istikrarı
mümkün olamayacağı için sahih olmaz). Meğer ki bu saydığımız şeyler çuval gibi
kap içinde bulunmuş olsun. Konulduğu yer temiz olmak şartıyla secdenin, avuç
içine veya elbisenin bir yanına edilmesi caizdir. Secdede vacip olan alın ile
burnun katı yerini yere koymaktır. Yalnız burunun yere konulması, alında bir
özür olmadıkça sahih değildir.
20- Secde yeri ayakların bastığı yerden, yarım zira’dan yüksek
yerde secde edilmesi caiz değildir. Ancak cemaatin kalabalığından dolayı bir
kimsenin, aynı namazı kılan diğerinin sırtına secde etmesi caizdir.
21- İki el ve iki dizine ve ayak parmaklarının bir miktarını
secde halinde yere koymak ayaklarının (veya ayak parmaklarının) üstünü yere
koymak kafi değildir.
22- Secdeden evvel rüku yapmak.
23- İki secde arasında oturuşa yakın bir vaziyet alacak
şekilde kalmak.
24- İkinci secdeye gitmek.(İkinci secde de birincisi gibi
farzdır).
25- Namazın sonunda Ettehiyattü’yü okuyacak kadar oturmak.
26- Oturuşu, namazın rükunlarından sonra yapmak.
27- Namazın rükunlarını uyanık olduğu halde yapmak
28- Sünnet olan hareketleri farz olandan ayırt edecek
şekilde namazın keyfiyet ve hareketlerini bilmek.
29- Farz olan namazın farz olduğuna itikat etmek, ta ki farz
namaz nafile kılınmasın.
Namazın şartları
Diğerleri namazın şartlarıdır.Bir kısmı abdest almak,avret
yerleri örtmek, kıbleye yönelmek, vaktin girmesi, niyet, iftitaht tekbiri gibi) namaza başlamanın
Salih olmasının şartları ve öbürleri de namazın devamının Salih olmasının
şartlarıdır.
Namaz kılacak
olanın elbisesinin temiz olması
Namaz kılanın başındaki sarığın iki ucundan biri pislense
ve kişi bu pis ucu yere sarkıtıp temiz ucu ( başında ) bıraksa pis ucu temiz
ucun hareket ettirilmesiyle kıpırdamadığı taktirde (bu sarıkla kılınan ) namaz
caizdir.( Temiz ucun hareket ettirilmesiyle ) pis uc da eğer kıpırdarsa namaz
caiz değildir.(Çünkü temiz ucun hareket ettirilmesiyle kıpırdayan pis uc
sarığın bütününden sayılacak ve bu taktirde o kimse pisliği hükmen hükmen
üzerinde taşınmış olacaktır.(Kişi üzerinde bulunan, namaza mani miktardaki)
pisliği giderecek su veya sıvı maddeleri bulamadığı takdirde pislikle beraber
(öylece) namazını kılar.Gerekli su veya sıvılar bulduğu zaman(da üzerinde
pislik varken kıldığı namazları) tekrar kılmaz.
Avret yerlerini örtemeyenin namazı
1- İpek, kuru ot veya çamur olsun, avret yerini örtecek bir şey bulamayan
bir kimse, o halde namazını kılar ve sonra da onu iade etmez.
2- İster birinin müsaadesiyle olsun, avret yerini örtecek dörtte biri temiz
olan bir şeyi bulunan bir kimsenin giymeden namazını çıplak olarak kılması
doğru olan söze göre caiz değildir.
3- Bulduğu şeyin dörtte birinden azının temiz olması halinde
serbesttir.İsterse giyerek isterse giymeden çıplak olarak namaz kılabilir.
4- Tümü pis olan bir elbise ile namaz kılmak çıplak olarak namaz kılmaktan
daha iyidir.
5- Avret yerinin bir kısmını olsun,örtecek bir şey bulan kimsenin onu
kullanması vaciptir. Hiç olmazsa önünü ve arkasını örter.Ancak birini örtecek
kadarsa,rüku ve sücudda çirkin olduğu için arkasını,(bazılarına göre de kıbleye
karşı bulunduğu için)önünü örter.
Çıplaklığın namazı
Çıplak olan kimsenin ayaklarını kıbleye doğru
uzatarak,namazını oturduğu yerde(rukü ve secdeleri ) baş işareti ile yaparak
kılması menduptur. Çıplak kişinin namazını ayakta kılması halinde rükü ve
secdeleri baş işareti ile yapması veya rüku ve secdeleri tam olarak etmesi
sahihdir.
AVRET
Erkeğin avret yeri,göbeğinin altından diz kapaklarının
altına kadardır.Cariyenin buna tilaveten göğsü ile sırtı da avrettir.Hür olan
kadının ise yüzü,elleri ve ayakları müstesna bütün vücudu avrettir.
Avret
Yerinin Açılması
Avret azalarından birinin dörtte bir kısmının
açılması,namazın sahih olmasına engel olur.Açılma başka başka avret yerlerinden olup da toplamı açılan
avret azalarının en küçüğü dörtte birine eşit olur(ve açık kalma süresi bir
namaz rükunu eda edecek kadar uzar) sa yine namazın sıhhatine engel olur.Aksi
halde engel olmaz.
Kıbleye Yönelme
1-Hastalığı veya bindiği havyandan inmemesi,veya bir düşman
dan korkması yüzünden kıbleye yönelmekten aciz olan bir kimsenin
kıblesi,gücünün yettiği emin olduğu taraftır.
2-(Namaz kılan kişi,kıble) cihetinden şüphe edip de yanında
haber verecek bir kimse veya bir mihrap bulunmadığı takdirde araştırır.(ve
aklının yattığı yere yönelerek namazını kılar)
3-Sonradan yanlışlık yaptığı anlaşılsa bile kıldığı namazı
iade etmez.
4-Yanlışlık ettiğini namaz içinde anlaması halinde ise,doğru
gördüğü yere dönerek namazına devam eder.
5-(kıbleyi)araştırmaksızın namaza başlamış ise (hakkında
peşin bir hüküm verilemez) namazdan çıktıktan sonra (kıbleyi bulmakta) isabet ettiğini
anladı takdir de namaz tekrar edilmez..
6-Fakat kıblede isabet ettiği namaz içinde kesin olarak
anlarsa (Kuvvetli yi zayıf olan kısma bina etmesi lazım geldiği için) namazı bozulur.Nasıl ki isabet ettiğini
bilmemesi halinde namazı fasittir..
7-Bir cemaatin(her bir kişisi karanlık bir yerde,ayrı ayrı
araştırıp herkes) aklının yattığı tarafa yönelerek namaz kılsa (karanlık
yüzünden)imamların durumunu (hangi tarafa yöneldiğini ) bilmeseler içlerinde
imamın önüne düşenin hariç, bu cemaatin her kişinin namazı sahihtir..
Anasayfa 
